دوره 6، شماره 1 - ( تابستان 1399 )
جلد 6 شماره 1 صفحات 71-58 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Azizi M, Zarei B, Rahimi H, Mousavi Mirzaei S M, Javan N, Vagharseyyedin S A. Comparison of the Effects of Peer-led and Nurse-led Self-management Programs on Self-management of Patients with Multiple Sclerosis. SJNMP 2020; 6 (1) :58-71
URL: http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-299-fa.html
URL: http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-299-fa.html
عزیزی مریم، زارعی بهاره، رحیمی حسین، موسوی میرزایی سیدمحمد، جوان نجمه، وقار سیدین سید ابوالفضل. مقایسه اثرات برنامه خودمدیریتی همتا محور و برنامه پرستار محور برخودمدیریتی بیماران مبتلا به اسکلروز متعدد. فصلنامه پرستاری، مامایی و پیراپزشکی. 1399; 6 (1) :58-71
مریم عزیزی1 
، بهاره زارعی1 ، حسین رحیمی1 ، سیدمحمد موسوی میرزایی1 ، نجمه جوان1 ، سید ابوالفضل وقار سیدین* 2
، بهاره زارعی1 ، حسین رحیمی1 ، سیدمحمد موسوی میرزایی1 ، نجمه جوان1 ، سید ابوالفضل وقار سیدین* 2
1- دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
2- دانشگاه علوم پزشکی بیرجند ، waghars@bums.ac.ir
2- دانشگاه علوم پزشکی بیرجند ، waghars@bums.ac.ir
چکیده: (2335 مشاهده)
زمینه و هدف: اسکلروز متعدد یک بیماری غیرقابل درمان است که نیازمند خودمدیریتی مناسب است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تأثیر برنامه خودمدیریتی همتا محور با برنامه پرستار محور بر خودمدیریتی بیماران مبتلا به اسکلروز متعدد طراحی گردید.
مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده، 81 بیمار مبتلا به اسکلروز متعدد عضو مرکز جامع درمان بیماری های خاص وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در سال 1397 به صورت نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. ابتدا فرم اطلاعات دموگرافیک و مقیاس خودمدیریتی برای همه تکمیل گردید. سپس، این بیماران به صورت تصادفی ساده به دو گروه همتا محور و پرستار محور تخصیص یافتند. جلسات برنامه خودمدیریتی توسط پرستاری مجرب برای 4 گروه پرستار محور و همچنین توسط فرد همتا برای 4 گروه همتا محور به مدت 6 جلسه حدوداً 5/1 ساعته، هر هفته یک جلسه، برگزار شد. بلافاصله پس از اتمام مداخله و دو ماه بعد از آن، مقیاس خودمدیریتی برای همه ی شرکت کنندگان تکمیل شد.
یافته‌ها: قبل از مداخله تفاوت آماری معناداری از لحاظ میانگین نمره خودمدیریتی کل و ابعاد آن بین دو گروه وجود نداشت. آنالیز آماری نشان داد که نمره کل خودمدیریتی و ابعاد آن به طور معناداری در هر دو گروه در طول زمان افزایش یافته است (0/001>p)، همچنین نتایج نشان داد که با گذشت زمان، در گروه خودمدیریتی پرستار محور نمرات خودمدیریتی کل (0/001>p) و ابعاد رفتارهای حفظ سلامتی (0/001>p)، تبعیت/ممانعت از درمان (0/02>p) به طور معناداری افزایش بیشتری از گروه خودمدیریتی همتا محور نشان دادند.
نتیجه گیری: به‌کارگیری برنامه های خودمدیریتی به شیوه پرستار محور جهت ارتقاء خودمدیریتی مبتلایان به اسکلروز متعدد توصیه می‌گردد.
مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده، 81 بیمار مبتلا به اسکلروز متعدد عضو مرکز جامع درمان بیماری های خاص وابسته به دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در سال 1397 به صورت نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. ابتدا فرم اطلاعات دموگرافیک و مقیاس خودمدیریتی برای همه تکمیل گردید. سپس، این بیماران به صورت تصادفی ساده به دو گروه همتا محور و پرستار محور تخصیص یافتند. جلسات برنامه خودمدیریتی توسط پرستاری مجرب برای 4 گروه پرستار محور و همچنین توسط فرد همتا برای 4 گروه همتا محور به مدت 6 جلسه حدوداً 5/1 ساعته، هر هفته یک جلسه، برگزار شد. بلافاصله پس از اتمام مداخله و دو ماه بعد از آن، مقیاس خودمدیریتی برای همه ی شرکت کنندگان تکمیل شد.
یافته‌ها: قبل از مداخله تفاوت آماری معناداری از لحاظ میانگین نمره خودمدیریتی کل و ابعاد آن بین دو گروه وجود نداشت. آنالیز آماری نشان داد که نمره کل خودمدیریتی و ابعاد آن به طور معناداری در هر دو گروه در طول زمان افزایش یافته است (0/001>p)، همچنین نتایج نشان داد که با گذشت زمان، در گروه خودمدیریتی پرستار محور نمرات خودمدیریتی کل (0/001>p) و ابعاد رفتارهای حفظ سلامتی (0/001>p)، تبعیت/ممانعت از درمان (0/02>p) به طور معناداری افزایش بیشتری از گروه خودمدیریتی همتا محور نشان دادند.
نتیجه گیری: به‌کارگیری برنامه های خودمدیریتی به شیوه پرستار محور جهت ارتقاء خودمدیریتی مبتلایان به اسکلروز متعدد توصیه می‌گردد.
واژه‌های کلیدی: اسکلروز متعدد، برنامه خودمدیریتی پرستار محور، برنامه خودمدیریتی همتا محور، خود مدیریتی
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/10/16 | ویرایش نهایی: 1399/4/29 | پذیرش: 1399/1/8 | انتشار: 1399/4/10 | انتشار الکترونیک: 1399/4/10
دریافت: 1398/10/16 | ویرایش نهایی: 1399/4/29 | پذیرش: 1399/1/8 | انتشار: 1399/4/10 | انتشار الکترونیک: 1399/4/10
فهرست منابع
1. Schmitt MM, Goverover Y, DeLuca J, Chiaravalloti N. Self-Efficacy as a Predictor of Self-Reported Physical, Cognitive and Social Functioning in Multiple Sclerosis. Rehabil Psychol. 2014; 59(1):27-34. [DOI:10.1037/a0035288]
2. Multiple Sclerosis International Federation. Atlas of MS 2013: mappingmultiple sclerosis around the world. Available from: https://www.msif.org/wp-content/uploads/2014/09/Atlas-of-MS.pdf. [Accessed September 19, 2019].
3. Etemadifar M, Sajjadi S, Nasr Z, Firoozeei TS, Abtahi SH, Akbari M. et al. pidemiology of multiple sclerosis in Iran: a systematic review. Eur Neurol. 2013; 70(5-6):356-63. [DOI:10.1159/000355140]
4. Goodin DS, Frohman EM, Garmany GP, Halper J, Likosky WH, Lublin FD, et al. Disease modifying therapies in multiple sclerosis: report of the Therapeutics and Technology Assessment Subcommittee of the American Academy of Neurology and the MS Council for Clinical Practice Guidelines. Neurology. 2002; 582: 169- 78. [DOI:10.1212/WNL.58.2.169]
5. Managing Relapses. National Multiple Sclerosis Society [Internet]. [cited 2016. Nov 10.] Available from: http://www.nationalmssociety.org/Treating-MS/Managing-Relapses
6. Gold LS, Suh K, Schepman PB, Damal K, Hansen RN. Healthcare costs and resource utilization in patients with multiple sclerosis relapses treated with H.P. Acthar Gel(®). Adv Ther. 2016; 33(8):1279-1292. [DOI:10.1007/s12325-016-0363-0]
7. BodenheimerT, LorigK, Holman H, GrumbachK. Patient self-management of chronic disease in primary care. JAMA. 2002; 288(19): 2469-75. [DOI:10.1001/jama.288.19.2469]
8. Patricia A, Grady R, Gough LL. Self-Management: A Comprehensive Approach to Management of Chronic Conditions. Am J Public Health. 2014; 104(8):25-31. [DOI:10.2105/AJPH.2014.302041]
9. Dennis CL. Peer support within a health care context: a concept analysis. Int J Nurs Stud. 2003;40(3):321-32. [DOI:10.1016/S0020-7489(02)00092-5]
10. Fisher EB, Boothroyd RI, Coufal MM, Baumann LC, Mbanya JC, Rotheram-Borus MJ, Sanguanprasit B, Tanasugarn C. Peer support for self-management of diabetes improved outcomes in international settings. Health Aff (Millwood). 2012; 31(1):130-9. [DOI:10.1377/hlthaff.2011.0914]
11. Van der Wulp I, de Leeuw J, Gorter K, Rutten G. Effectiveness of peer-led self-management coaching for patients recently diagnosed with Type 2 diabetes mellitus in primary care: a randomized controlled trial. Diabet Med. 2012;29(10):390-7. [DOI:10.1111/j.1464-5491.2012.03629.x]
12. Rhee H, McQuillan BE, Belyea MJ. Evaluation of a peer-led asthma self-management program and benefits of the program for adolescent peer leaders. Respircare. 2012;57(12):2082-9. [DOI:10.4187/respcare.01488]
13. Capstick S, Fleming H. Peer assisted learning in an undergraduate hospitality course: Second year supporting first year students in group learning. J Hosp Leis Sport Tour Educ. 2001; 1(1): 69- 76 [DOI:10.3794/johlste.11.1]
14. Hammond J, Bithell C, Jones L, Bidgood P. A first year experience of student-directed peer-assisted learning. Active Learn. Higher Educ. 2010; 11(3): 201-12. [DOI:10.1177/1469787410379683]
15. Tshiananga J, Kocher S, Weber C, Erny-Albrecht K, Berndt K, Neeser K. The effect of nurse-led diabetes self-management education on glycosylated hemoglobin and cardiovascular risk factors: a meta-analysis. Diabetes Educ. 2012;38(1):108-23. [DOI:10.1177/0145721711423978]
16. Smeulders ES, van Haastregt JC, Ambergen T, Uszko-Lencer NH, Janssen-Boyne JJ, Gorgels AP, Stoffers HE, Lodewijks-van der Bolt CL, van Eijk JT, Kempen GI. Nurse-led self-management group programme for patients with congestive heart failure: randomized controlled trial. J Adv Nurs. 2010; 66(7):1487-99. [DOI:10.1111/j.1365-2648.2010.05318.x]
17. Kafami F, Mohammadi F, Norouzi K, Rahgozar M. The Effect of Self-Management Program on the Health Status of Multiple Sclerosis Patients. J Res Dev Nurs Midwifery. 2012; 9 (1), 24-33. [In Persian]
18. Hinkle JL, Cheever KH. Brunner & Suddarth's Textbook of Medical-Surgical Nursing 13th Edition. 13th edition. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2013
19. Halper J, APN-C MS, Holland NJ. Comprehensive nursing care in multiple sclerosis. Third Edition. New York: Springer Publishing Company; 2010.
20. MS Trust information service. Available at: https://www.mstrust.org.uk/. Last accessible: January 10, 2019.
21. Kurtzke JF. Rating neurologic impairment in multiple sclerosis: an expanded disability status scale (EDSS). Neurology. 1983;33(11):1444. [DOI:10.1212/WNL.33.11.1444]
22. Bishop M, Frain MP. The Multiple Sclerosis Self-Management Scale: revision and psychometric analysis. Rehabil Psychol. 2011; 56(2) : 150 -9 [DOI:10.1037/a0023679]
23. Zarei B, Vagharseyyedin S A, Gorganie E. Relationship Between Spiritual Well-Being and Self-Management Among Iranian People With Multiple Sclerosis, Jundishapur J Chronic Dis Care. 2015 ; 4(4):e30154. [DOI:10.17795/jjcdc-30154]
24. Baker E, Fatoye F. Clinical and cost effectiveness of nurse-led self-management interventions for patients with copd in primary care: A systematic review. IJNS. 2017; 71:125-38. [DOI:10.1016/j.ijnurstu.2017.03.010]
25. Clark AM. What are the components of complex interventions in healthcare? Theorizing approaches to parts, powers and the whole intervention. SocSci Med. 2013; 93:185-93. [DOI:10.1016/j.socscimed.2012.03.035]
26. Kemppainen V, Tossavainen K, Turunen H. Nurses' roles in health promotion practice: an integrative review. Health Promot Int. 2013; 28(4):490-501. [DOI:10.1093/heapro/das034]
27. Maijala V, Tossavainen K, Turunen H. Health promotion practices delivered by primary health care nurses: Elements for success in Finland. Appl Nurs Res. 2016; 30:45-51. [DOI:10.1016/j.apnr.2015.11.002]
28. Lorig KR, Ritter PL, González VM. Hispanic chronic disease self-management: a randomized community-based outcome trial. Nurs Res. 2003; 52(6):361-9. [DOI:10.1097/00006199-200311000-00003]
29. Lorig K, Ritter PL, Villa FJ, Armas J. Community-based peer-led diabetes self-management. Diabetes Educ. 2009 Jul; 35(4):641-51. [DOI:10.1177/0145721709335006]
30. Guo H, Tian X, Li R, Lin J, Jin N, Wu Z, Yu D. Reward‐based, task‐setting education strategy on glycemic control and self‐management for low‐income outpatients with type 2 diabetes. J Diabetes Investig. 2014; 5(4):410-7. [DOI:10.1111/jdi.12152]
31. Ghorob A, Vivas MM, De Vore D, Ngo V, Bodenheimer T, Chen E, Thom DH. The effectiveness of peer health coaching in improving glycemic control among low-income patients with diabetes: protocol for a randomized controlled trial. BMC Public Health. 2011;11(1):208. [DOI:10.1186/1471-2458-11-208]
32. Liu Y, Han Y, Shi J, Li R, Li S, Jin N, Gu Y, Guo H. Effect of peer education on self-management and psychological status in type 2 diabetes patients with emotional disorders. J Diabetes Investig. 2015; 6(4):479-86. [DOI:10.1111/jdi.12311]
33. Hester KL, Newton J, Rapley T, De Soyza A. Patient information, education and self-management in bronchiectasis: facilitating improvements to optimise health outcomes. BMC PulmMed. 2018; 18(1):80. [DOI:10.1186/s12890-018-0633-5]
34. Bergh AL, Friberg F, Persson E, Dahlborg-Lyckhage E. Registered nurses' patient education in everyday primary care practice: Managers' discourses. Glob Qual Nurs Res. 2015; 2: 2333393615599168. [DOI:10.1177/2333393615599168]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
