دوره 9، شماره 4 - ( 4-1403 )
جلد 9 شماره 4 صفحات 333-321 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hasanpour F, Mehravar F, Badeleh-Shamushaki M T, sabzi Z, Mancheri H. The association of health literacy and medication adherence in type 2 diabetic’s patients referring to comprehensive health centers in Gorgan city. SJNMP 2024; 9 (4) :321-333
URL: http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-585-fa.html
URL: http://sjnmp.muk.ac.ir/article-1-585-fa.html
حسن پور فرینا، مهرآور فاطمه، بادله محمدتقی، سبزی زهرا، منچری حمیده. ارتباط بین سطح سواد سلامت و تبعیت دارویی در مبتلایان به دیابت نوع دو مراجعه‌کننده به مراکز جامع سلامت شهرستان گرگان. فصلنامه پرستاری، مامایی و پیراپزشکی. 1403; 9 (4) :321-333
فرینا حسن پور1 
، فاطمه مهرآور2 ، محمدتقی بادله3 ، زهرا سبزی4 ، حمیده منچری* 5
، فاطمه مهرآور2 ، محمدتقی بادله3 ، زهرا سبزی4 ، حمیده منچری* 5
1- دانشگاه علوم پزشکی گلستان، دانشکده پردیس بین الملل، گرگان ، ایران
2- گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات اختلالات ایسکمیک، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
3- دانشکدۀ پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
4- مرکز تحقیقات پرستاری، دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
5- مرکز تحقیقات پرستاری، دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران ،hamideh.mancheri@yahoo.com
2- گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات اختلالات ایسکمیک، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
3- دانشکدۀ پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
4- مرکز تحقیقات پرستاری، دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
5- مرکز تحقیقات پرستاری، دانشکده پرستاری مامایی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران ،
چکیده: (498 مشاهده)
زمینه و هدف: تبعیت دارویی یکی از مسائل مهم بهداشتی و ابعاد کلیدی کیفیت مطلوب مراقبت در بیماران مبتلا به دیابت است که یکی ازعوامل مهم موثر برآن وضعیت سواد سلامت آنان می‌باشد. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سطح سواد سلامت و تبعیت دارویی در مبتلایان به دیابت نوع دو مراجعه‌کننده به مراکز جامع سلامت شهرستان گرگان طی سال 1402 انجام گردید.
مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش مقطعی و بر روی 400 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 که به مراکز جامع سلامت شهرستان گرگان در سال 1402 مراجعه کردند انجام گردید. داده‌ها به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم و در هر طبقه از نوع در دسترس جمع‌آوری شد. از پرسشنامه‌های تبعیت از درمان دارویی موریسکی (MMAS-8) و پرسشنامه سواد سلامت نسخه کوتاه (-SH HELIA) استفاده شد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS و با استفاده از آزمون‌های تی مستقل، مجذور کای، آنالیز واریانس و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین نمره تبعیت از درمان دارویی و نمره کل سواد سلامت به ترتیب 01/46 ± 04/06 و 03/53 ± 36/47 بود. در بین شرکت‌کنندگان در مطالعه تنها8/20 درصد بیماران تبعیت بالا و 16/80 درصد دارای تبعیت متوسط و بقیه (75درصد) تبعیت دارویی ضعیفی داشتند. تبعیت دارویی بیماران با ابعاد مهارت‌های پایه سواد سلامت(0/14=p= 0/004,=r) و مهارت‌های تصمیم‌گیری(r=0/15, p=0/003) ارتباط مستقیم و معناداری داشت.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که اکثریت بیماران تبعیت دارویی ضعیفی داشتند و سطح سواد سلامت با ابعاد تبعیت رژیم دارویی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مرتبط بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش مقطعی و بر روی 400 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 که به مراکز جامع سلامت شهرستان گرگان در سال 1402 مراجعه کردند انجام گردید. داده‌ها به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم و در هر طبقه از نوع در دسترس جمع‌آوری شد. از پرسشنامه‌های تبعیت از درمان دارویی موریسکی (MMAS-8) و پرسشنامه سواد سلامت نسخه کوتاه (-SH HELIA) استفاده شد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS و با استفاده از آزمون‌های تی مستقل، مجذور کای، آنالیز واریانس و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: میانگین نمره تبعیت از درمان دارویی و نمره کل سواد سلامت به ترتیب 01/46 ± 04/06 و 03/53 ± 36/47 بود. در بین شرکت‌کنندگان در مطالعه تنها8/20 درصد بیماران تبعیت بالا و 16/80 درصد دارای تبعیت متوسط و بقیه (75درصد) تبعیت دارویی ضعیفی داشتند. تبعیت دارویی بیماران با ابعاد مهارت‌های پایه سواد سلامت(0/14=p= 0/004,=r) و مهارت‌های تصمیم‌گیری(r=0/15, p=0/003) ارتباط مستقیم و معناداری داشت.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که اکثریت بیماران تبعیت دارویی ضعیفی داشتند و سطح سواد سلامت با ابعاد تبعیت رژیم دارویی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مرتبط بود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى
دریافت: 1402/10/6 | ویرایش نهایی: 1403/4/21 | پذیرش: 1403/2/5 | انتشار: 1403/4/6 | انتشار الکترونیک: 1403/4/6
دریافت: 1402/10/6 | ویرایش نهایی: 1403/4/21 | پذیرش: 1403/2/5 | انتشار: 1403/4/6 | انتشار الکترونیک: 1403/4/6
فهرست منابع
1. Wang H, Akbari-Alavijeh S, Parhar RS, Gaugler R, Hashmi S. Partners in diabetes epidemic: A global perspective. World Journal of Diabetes. 2023;14(10):1463. [DOI:10.4239/wjd.v14.i10.1463]
2. Epakchipoor F, Bastani F, Pashaei Sabet F. Self-management and medication adherence in older adults with type II diabetes referring to the endocrinology clinics of the teaching hospital affiliated to Iran University of Medical Sciences (2019). Iran Journal of Nursing. 2021;34(129):1-14. [Persian] [DOI:10.52547/ijn.34.129.1]
3. Hashemi SM, Bouya S. Treatment adherence in diabetic patients: an important but forgotten issue. Journal of Diabetes Nursing. 2018;6(1):341-51. [Persian]
4. Rahmati M, Rejeh N, Heravi Karimooi M, Tadrisi SD. Investigating the relationship between health literacy and adherence with treatment regimen in the elderly with hypertension. Iranian Journal of Nursing Research. 2019;13(5):15-22. [Persian]
5. Norouzadeh R, Roshan AG, Hosseinkhani SN. The Relationship between Health Literacy of Elderly Diabetics and Adherence to Treatment, Babol, Iran, 2021. Journal of Qom University of Medical Sciences. 2021;14(12). [Persian] [DOI:10.52547/qums.14.12.70]
6. Mata ARd, Álvares J, Diniz LM, Ruberson Ribeiro da Silva M, Alvernaz dos Santos BR, Guerra Junior AA, et al. Quality of life of patients with Diabetes Mellitus Types 1 and 2 from a referal health centre in Minas Gerais, Brazil. Expert review of clinical pharmacology. 2016;9(5):739-46. [DOI:10.1586/17512433.2016.1152180]
7. Pirdeghan A, Shafieyan AM, Esna-Ashari F, Borzouei S. Evaluation Medication-Related Beliefs and Treatment in patients with diabetes Typ2 in Hamadan in 2021. Iranian Journal of Diabetes and Metabolism. 2022;22(5):312-20. [Persian]
8. Pourhabibi N, Sadeghi R, Mohebbi B, Shakibazadeh E, Sanjari M, Tol A, et al. Factors affecting nonadherence to treatment among type 2 diabetic patients with limited health literacy: Perspectives of patients, their families, and healthcare providers. Journal of Education and Health Promotion. 2022;11(1):388. [DOI:10.4103/jehp.jehp_804_22]
9. Abdi M, Alaee N, Norouzadeh R. Investigating the Association Between Health Literacy and Quality of Life Among Patients With Heart Failure Hospitalized in Coronary Care Unit at Selected Hospitals in Tehran, Iran. Qom University of Medical Sciences Journal. 2021;15(4):230-9. [Persian] [DOI:10.32598/qums.15.4.230]
10. Fleary SA, Joseph P, Pappagianopoulos JE. Adolescent health literacy and health behaviors: A systematic review. Journal of adolescence. 2018;62:116-27. [DOI:10.1016/j.adolescence.2017.11.010]
11. Hussain N, Said AS, Khan Z. Influence of health literacy on medication adherence among elderly females with type 2 diabetes in Pakistan. International Quarterly of Community Health Education. 2020;41(1):35-44. [DOI:10.1177/0272684X19896724]
12. Pourhabibi N, Sadeghi R, Mohebbi B, Shakibazadeh E, Sanjari M, Tol A, et al. Factors affecting nonadherence to treatment among type 2 diabetic patients with limited health literacy: Perspectives of patients, their families, and healthcare providers. Journal of Education and Health Promotion. 2022;11. [DOI:10.4103/jehp.jehp_804_22]
13. Delavar F, Pashaeypoor S, Negarandeh R. Health literacy index: A new tool for health literacy assessment. Hayat. 2018;24(1):1-6. [Persian]
14. Arbabi H, Mansouri A, Nooshirvani S, Arbab A. The relationship between health literacy and general health in patients with type II diabetes referring to diabetes clinic of Zabol in 2016. Journal of Diabetes Nursing. 2017;5(1):29-39. [Persian]
15. Rowlands G. Health literacy: Ways to maximise the impact and effectiveness of vaccination information. Human vaccines & immunotherapeutics. 2014;10(7):2130-5. [DOI:10.4161/hv.29603]
16. Tavousi M, Haeri-Mehrizi A, Rakhshani F, Rafiefar S, Soleymanian A, Sarbandi F, et al. Development and validation of a short and easy-to-use instrument for measuring health literacy: The Health Literacy Instrument for Adults (HELIA). BMC Public Health. 2020;20:1-11. [DOI:10.1186/s12889-020-08787-2]
17. Seyedfatemi N, Zeinali E, Bahremand M, Mehran A, Zeinali M. The Relationship Between Medication Adherence and Coping Skills in Patients With Heart Failure. Avicenna Journal of Nursing and Midwifery Care. 2019;27(2):89-96. [Persian] [DOI:10.30699/sjhnmf.27.2.89]
18. Ghanei Gheshlagh R, Ebadi A, Veisi Raygani A, Nourozi Tabrizi K, Dalvandi A, Mahmoodi H. Determining concurrent validity of the Morisky medication adherence scale in patients with type 2 diabetes. Iranian Journal of Rehabilitation Research. 2015;1(3):24-32. [Persian]
19. Al-Haj Mohd MM, Phung H, Sun J, Morisky DE. Improving adherence to medication in adults with diabetes in the United Arab Emirates. BMC Public Health. 2016;16:1-11. [DOI:10.1186/s12889-016-3492-0]
20. Pirdeghan A, Shafieyan AM, Esna-Ashari F, Borzouei S. Evaluation Medication-Related Beliefs and Treatment in patients with diabetes Typ2 in Hamadan in 2021. Iranian Journal of Diabetes and Lipid Disorders. 2022;22(5):312-20. eng. [Persian]
21. Fadare J, Olamoyegun M, Gbadegesin B. Medication adherence and direct treatment cost among diabetes patients attending a tertiary healthcare facility in Ogbomosho, Nigeria. Malawi medical journal. 2015;27(2):65-70. [DOI:10.4314/mmj.v27i2.7]
22. Otaghi M. The relationship between health literacy and general health status in patients with type 2 diabetes. Technology and Research Information System. 2018;1(2):0-.
23. Kirkman MS, Rowan-Martin MT, Levin R, Fonseca VA, Schmittdiel JA, Herman WH, et al. Determinants of adherence to diabetes medications: findings from a large pharmacy claims database. Diabetes care. 2015;38(4):604-9. [DOI:10.2337/dc14-2098]
24. Bakar ZA, Fahrni ML, Khan TM. Patient satisfaction and medication adherence assessment amongst patients at the diabetes medication therapy adherence clinic. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews. 2016;10(2):S139-S43. [DOI:10.1016/j.dsx.2016.03.015]
25. Afshana Badrizadeh HRJ, , Mostafa Khanzadeh,Saeed Foroughi,Mandana Saki,. Adherence to drug treatment in type 2 diabetic patients and related factors. Scientific-Research Quarterly of Lorestan University of Medical Sciences. 2021;23(2). [Persian]
26. Mirahmadizadeh A, Khorshidsavar H, Seif M, Sharifi MH. Adherence to medication, diet and physical activity and the associated factors amongst patients with type 2 diabetes. Diabetes Therapy. 2020;11:479-94. [DOI:10.1007/s13300-019-00750-8]
27. Serap T, Bayram S. Factors influencing adherence to diabetes medication in Turkey. Sch J App Med Sci. 2015;3(2A):602-7.
28. Bazargan M, Smith J, Yazdanshenas H, Movassaghi M, Martins D, Orum G. Non-adherence to medication regimens among older African-American adults. BMC geriatrics. 2017;17:1-12. [DOI:10.1186/s12877-017-0558-5]
29. RobatSarpooshi D, Mahdizadeh M, Alizadeh Siuki H, Haddadi M, Robatsarpooshi H, Peyman N. The relationship between health literacy level and self-care behaviors in patients with diabetes. Patient related outcome measures. 2020:129-35. [DOI:10.2147/PROM.S243678]
30. Bains SS, Egede LE. Associations between health literacy, diabetes knowledge, self-care behaviors, and glycemic control in a low income population with type 2 diabetes. Diabetes technology & therapeutics. 2011;13(3):335-41. [DOI:10.1089/dia.2010.0160]
31. Khosravi A AK, Arastoopoor Sh, Tahmasbi R. Health Literacy Levels of Diabetic Patients Referred to Shiraz Health Centers and Its Effective Factors. Health Inf Manage 2015; 12(2):205.
32. Wheeler SM, Bryant AS. Racial and ethnic disparities in health and health care. Obstetrics and Gynecology Clinics. 2017;44(1):1-11. [DOI:10.1016/j.ogc.2016.10.001]
33. Kooshiar H, Shoorvazi M, Dalir Z, Hosseini M. Health literacy and health-related quality of life in older adults with type 2 diabetes: The mediating role of treatment regimen adherence. Journal of Health Literacy. 2021;5(4):31-40.
34. Borji M, Tarjoman A, Otaghi M, Khodarahmi Z, Sharifi A. The relationship between health literacy and general health status of patients with type II diabetes. Bioscience Biotechnology Research Communications. 2017;10(2):138-42. [DOI:10.21786/bbrc/10.2/24]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
